Thuốc tránh thai khẩn cấp và 7 điều cần biết trước khi sử dụng

1. Thuốc tránh thai khẩn cấp là gì?

• Tránh thai khẩn cấp là làm giảm khả năng thụ thai sau quan hệ.
  Thuốc tránh thai khẩn cấp có tên gọi khác là thuốc ngừa thai cấp tốc. Nó có tác động trực tiếp tới cơ thể nữ giới thông qua các Hormone.
• Thuốc tránh thai khẩn cấp có nồng độ Hormone cao hơn rất nhiều với thuốc tránh thai hằng ngày. Thời gian sử dụng thuốc kéo dài từ 36 cho tới 120 giờ sau khi quan hệ không an toàn.
• Thành phần chủ yếu: Hormone Progestin. Giúp kích thích buồng trứng tiết ra các dịch nhầy nhằm ngăn cản sự tiếp xúc giữa trứng và tinh trùng nhằm hình thành hợp thể. Hormone này cũng có tác dụng khiến cho màng tử cung mỏng đi để dừng sự phát triển của hợp thể sau khi thụ thai.

2. Các loại thuốc tránh thai khẩn cấp

Thuốc tránh thai khẩn cấp có 3 loại. Bạn cùng tìm hiểu cụ thể từng loại nhé.

2.1. Thuốc tránh thai khẩn cấp chứa Ulipristal

• Thuốc tác động lên hormone progesterone trong cơ thể, trì hoãn hoặc ngăn không cho trứng rụng. Sử dụng trong vòng 5 ngày sau khi quan hệ không bảo vệ mà không làm giảm hiệu quả của thuốc. Thuốc cũng khiến cho lớp niêm dịch cổ tử cung trở nên quánh dính hơn để ngăn cản tinh trùng.
• Ulipristal là thuốc phải kê đơn. Nếu thực hiện đúng theo chỉ dẫn, ulipristal có hiệu quả ngừa thai cao hơn so với thuốc chỉ chứa progestin và thuốc ngừa thai phối hợp.

2.2. Thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ chứa Progestin

Nên uống thuốc càng sớm càng tốt khi giao hợp không bảo vệ. Progestin ngừa thai bằng cách ngăn chặn hoặc trì hoãn sự rụng trứng, phát huy tác dụng hiệu quả nhất trong vòng 3 ngày sau giao hợp không bảo vệ.
Tương đối hiệu quả nếu uống trong vòng 5 ngày. Thuốc cũng gây khiếm khuyết pha hoàng thể nhằm tạo độ quánh cho chất nhầy tử cung để tránh sự xâm nhập của tinh trùng. Thuốc không cần kê đơn.

2.3. Thuốc ngừa thai phối hợp

Là thuốc ngừa thai bằng cách trì hoãn sự rụng trứng, chứa cả estrogen và progestin. Thuốc cần được sử dụng càng sớm càng tốt, không quá 5 ngày sau quan hệ. Các loại thuốc này thường có hai viên và được sử dụng trong vòng 72 giờ từ khi quan hệ không an toàn. Lần uống sau thường cách lần uống đầu khoảng 12 giờ.

3. Những đối tượng cần sử dụng

• Được sử dụng khi bạn quên uống thuốc tránh thai hàng ngày.
• Bao cao su rách hoặc trượt, không sử dụng biện pháp tránh thai trong quan hệ, hoặc quan hệ ngoài ý muốn.
• Tiêm thuốc tránh thai trễ hơn 7 ngày đối với liều 1 tháng và trễ hơn 2 tuần đối với liều 3 tháng.
• Tính sai thời điểm rụng trứng khi sử dụng các phương pháp tránh thai tự nhiên.
• Tần suất giao hợp thấp, từ 2 tới 4 lần/ năm.
• Phát sinh giao hợp không đồng thuận (bị cưỡng hiếp).
• Quan hệ tình dục không an toàn muốn tránh thai ngoài ý muốn.

4. Tác dụng phụ của thuốc tránh thai khẩn cấp

Trên thực tế, quan hệ không an toàn rồi dùng thuốc thì gặp phải khá nhiều các tác dụng phụ. Thậm chí nhiều bạn còn mất khả năng làm mẹ vì dùng quá nhiều. Bởi thế các bạn cần nắm rõ các tác dụng phụ của thuốc trước khi uống thuốc ngừa thai cấp tốc này nhé.

4.1. Những tác dụng phụ thông thường

• Buồn nôn: Dấu hiệu thường gặp nhất khi sử dụng thuốc tránh thai. Nếu trong vòng 2 tiếng sau khi uống thuốc thì cần đến gặp bác sĩ để được khám.
• Mệt mỏi: Cảm giác đau bụng dưới, đau đầu chóng mặt. Đau dạ dày hoặc làm tình trạng trào ngược nặng hơn, nhạy cảm với mùi.
• Cương ngực: Tình trạng này thường sẽ cải thiện sau một vài tuần.
• Ra máu âm đạo: Khi bị ra máu do cơ thể được bổ sung hàm lượng cao hormone sinh dục để ngăn cản rụng trứng. Nên đi khám bác sĩ nếu bị ra máu từ 5 ngày trở lên hoặc bị ra máu nhiều trong 3 ngày trở lên.
• Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt: Do rối loạn nội tiết tố nên chu kỳ kinh nguyệt có thể đến sớm hoặc muộn hơn, số lượng và màu sắc máu kinh cũng có thể thay đổi, kinh nguyệt thất thường hoặc bị rong kinh.
• Bị chậm kinh hoặc mất kinh: Quá trình điều tiết hormone bị thay đổi, thuốc ức chế chu trình rụng trứng và làm dày niêm mạc cổ tử cung cản trở sự thụ thai.

• Giảm ham muốn tình dục: Do có chứa hoocmôn nên thuốc có thể ảnh hưởng đến ham muốn.
  Khí hư: Một số phụ nữ có thể thấy những thay đổi về khí hư có bạn sẽ giảm có bạn sẽ ra nhiều chớt nhờn hơn bình thường.
• Gây vô sinh: Dùng thuốc liên tục sẽ gây hạn chế sự phát triển và rụng trứng, khi ngừng thuốc thì buồng trứng cần một khoảng thời gian tương đối dài để hồi phục. Dùng quá liều còn khiến teo niêm mạc tử cung, trứng không làm tổ được dẫn tới vô sinh.

4.2. Các tác dụng phụ báo hiệu tình trạng nghiêm trọng

• Đau bụng dữ dội không thuyên giảm.
• Nôn liên tục ngay sau khi uống thuốc.
• Đau ngực (hoặc khó thở).
• Đau đầu nhiều, chóng mặt.
• Nhìn mờ hoặc mất thị lực.
• Sưng/đau ở cẳng chân và đù.
• Ra máu kéo dài hoặc ra kèm máu có mùi, ra nhiều cục máu đông màu sắc thay đổi.

5. Uống thuốc tránh thai khẩn khấp

• Tốt nhất nên uống trong vòng 72 giờ (3 ngày) sau khi có quan hệ tình dục không được bảo vệ
  Đến ngày thứ 5 sau khi có quan hệ tình dục vẫn có thể sử dụng viên thuốc tránh thai khẩn cấp thì hiệu lực tác dụng của thuốc sẽ càng cao.
• Thông thường uống thuốc trong 24 giờ đầu thì hiệu quả tránh thai lên tới 95%. Nếu uống thuốc sau 24 – 48 giờ hiệu quả 85% và sau 49 – 72 giờ hiệu quả chỉ còn 58%.
• Nếu sau khi uống thuốc mà bị nôn, cần phải uống bù liều khác, nhưng sau khi uống thuốc khoảng 2 giờ mới bị nôn thì không cần uống bù nữa.

6. Những câu hỏi thường gặp

Uống nhiều thuốc tránh thai khẩn cấp có ảnh hưởng đến sức khỏe không?

Uống quá nhiều thuốc tránh thai khẩn cấp thì gặp phải các tác dụng phụ như kinh nguyệt xuất hiện nhiều hơn làm họ mất sức, mệt mỏi, phiền hà trong sinh hoạt hàng ngày. Một vài người khác thì bị đau đầu, buồn nôn hay ói mửa. Thậm chí, nhiều người bị rối loạn kinh nguyệt.

Có thể uống thuốc tránh thai thường xuyên hay không?

Có thể sử dụng nhiều hơn một lần trong một chu kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên, không nên lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp để sử dụng với mục đích tránh thai hàng ngày. Nếu lạm dụng có thể có nhiều tác dụng phụ hơn so với việc sử dụng các biện pháp tránh thai hàng ngày đúng cách.

Có nên sử dụng thuốc khi đang cho con bú?

Nếu đang nuôi con bằng sữa mẹ thì chỉ nên dùng thuốc tránh thai khẩn cấp chứa Progestin. Bởi theo nghiên cứu Progestin không làm giảm chất lượng sữa và ít sữa cho mẹ như thuốc Embevin.

Những ai không nên dùng thuốc?

• Người đang mang thai hoặc có khả năng mang thai.
• Chảy máu âm đạo bất thường không chẩn đoán được nguyên nhân.
• Viêm tắc tĩnh mạch hoặc bệnh huyết khối tắc mạch thể hoạt động.
• Bệnh gan cấp tính, u gan lành hoặc ác tính.
• Vàng da hoặc ngứa dai dẳng trong lần có thai trước.
• Người bị bệnh động kinh, bệnh van tim, bệnh rối loạn tuần hoàn não.
• Người có tăng nguy cơ có thai ngoài tử cung và người bệnh đái tháo đường.

7. Những biện pháp tránh thai khác

7.1. Đặt vòng tránh thai

Vòng tránh thai có hình chữ T được đặt vào trong lòng tử cung với mục đích ngăn không cho trứng và tinh trùng gặp nhau. Phương pháp này không hề gây đau đớn hay ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như đời sống tình dục của chị em.

Có 2 loại dụng cụ tử cung:

• Dụng cụ tử cung có nội tiết phóng thích ra một lượng progestin, có thời hạn sử dụng từ 3 đến 5 năm.
• Dụng cụ tử cung chứa đồng phóng thích một lượng đồng vào trong tử cung, có thời hạn sử dụng trên 10 năm.

7.2. Bao cao su

Đây là phương pháp tránh thai phổ biến và hiệu quả nhất hiện nay. Vừa ngăn chặn được sự có thai ngoài ý muốn đồng thời tránh được lây nhiễm các bệnh qua đường tình dục. Cách sử dụng bao cao su vừa tiện lợi lại có tính an toàn cao đối với cả nam và nữ giới.

7.3. Que cấy tránh thai

Que cấy này có kích thước cỡ bằng que diêm, được cấy dưới da cánh tay của chị em. Giúp phóng thích progestin vào cơ thể ngăn cản sự rụng trứng và có thể sử dụng đến 3 năm.

Trên đây là những điều cần biết về thuốc tránh thai khẩn cấp. Nó rất hiệu quả nhưng cũng ẩn chứa nhiều mối nguy hại nếu thực sự không hiểu và không sử dụng đúng cách. Điều quan trọng bạn cần nhớ là không có phương pháp tránh thai nào có hiệu quả 100%. Vì vậy hãy tham khảo và quan hệ an toàn khi không có ý định mang thai nhé.

Chi Lê tổng hợp